Varikosel Nedir?
Varikosel, skrotumdaki (testisleri tutan deri kesesi) damarların genişlemesidir. Bu damarlar, pampiniform pleksus olarak adlandırılır ve testislerden kanın drenajından sorumlu olan ağın bir parçasıdır.
Damarlar genişlediğinde veya şiştiğinde, normal kan akışını bozabilir, testise kirli ve oksijensiz kan geçişine neden olabilir ve testislerde rahatsızlık, sperm kalitesinde azalma ve kısırlık gibi sorunlara yol açabilir.
Varikosel Neden Olur?
Varikoselin kesin nedeni tam olarak anlaşılmamış olsa da, bunun skrotumdaki damarlar içindeki kapakçıklarla ilgili sorunlarla bağlantılı olduğu düşünülmektedir. Bu kapakçıklar, kanın sadece bir yönde akmasını sağlamalıdır, ancak bozulduklarında, kan geri akabilir ve damarların şişmesine yol açabilir.
Bazı potansiyel faktörler şunlar olabilir:
- Gravite (yer çekimi): Skrotumdaki damarlar özellikle ayakta dururken yerçekiminden etkilenir. Bu durum, kanın birikmesine ve damarların genişlemesine neden olabilir.
- Anatomik faktörler: Varikosel, sol testiküler damarının sol renal vene keskin bir açıyla bağlanması nedeniyle sol tarafta daha yaygındır.
- Artan karın basıncı: Ağırlık kaldırma veya kronik kabızlık gibi karın içi basıncı artıran durumlar, varikosel oluşumuna katkıda bulunabilir.
Varikoselin Belirtileri Nelerdir?
Varikoseli olan birçok erkek belirgin semptomlar yaşamazken, bazı yaygın belirtiler şunlardır:
- Testis ağrısı
- Uzun süre ayakta durma veya fiziksel aktivite sonrasında kötüleşebilir.
- Şişlik veya kitleler: Genişlemiş damarlar, elle muayene edildiğinde "solucan torbası" hissi yaratabilir.
- Kısırlık: Varikosel, düşük sperm sayısı, sprm hareket ve şekil bozuklukları ve sperm DNA hasarı veya diğer doğurganlık sorunları olan erkeklerde sıklıkla tespit edilir.
- Testis atrofisi: Bazı durumlarda, varikoseller testis boyutunun azalmasına veya küçülmesine yol açabilir.
- Rahatsızlık veya ağırlık hissi: Skrotumda ağırlık hissi olabilir.
Varikosel Nasıl Tedavi Edilir?
Tedavi, varikoselin ağrı, testis atrofisi veya kısırlık gibi sorunlara yol açması durumunda gereklidir. Seçenekler şunlardır:
- Koruyucu tedavi: Üremenin bozulmadığı ve sperm değerlerinin normal olduğu erkeklerde hafif semptomlar için tedavi gerekli olmayabilir. Ağrı kesiciler ve destekleyici iç çamaşırı (örneğin atlet ya da suspansuar) yardımcı olabilir.
- Cerrahi seçenekler: Semptomlar şiddetli veya doğurganlık etkilenmişse, tekrarlayan düşğük ya da başarısız tüp bebek uygulamalarına yol açmışsa cerrahi müdahale önerilebilir. Bu, varikoselektomi adı verilen bir prosedürü içerir; burada etkilenen damarlar bağlanır veya çıkarılır.
Varikosel Ameliyatı İçin Hazırlık
Varikosel ameliyatından önce hastalar şunları yapmalıdır:
- Üroloji uzmanı ile görüşme: Semptomlar, sağlık geçmişi ve doğurganlık sorunları hakkında konuşulmalıdır.
- Tanısal testler: Varikoselin boyutunu ve doğurganlık üzerindeki etkisini değerlendirmek için ultrason, sperm analizi veya sperm DNA hasarı testleri yapılabilir.
- Ameliyat öncesi talimatları takip etme: Bu, açlık, belirli ilaçlardan kaçınma veya sigara içmeyi bırakmayı içerebilir.
- Ev dönüşü için bir taşıma düzenlemesi yapma: Prosedür genellikle ayakta yapılır, bu nedenle hastaların ameliyat sonrası evlerine ulaşmak için bir taşıma düzenlemesi yapması gerekir.
Varikosel Ameliyatı (Varikoselektomi) Nasıl Yapılır?
Varikosel Ameliyatı (Varikoselektomi) günümüzde en başarılı ve güvenli yöntem olarak tanımlanan “subinguinal mikrocerrahi” ile yapılmaktadır. Bunun dışındaki yöntemlerin çoğu deneysel yöntemlerdir.
Mikroskobik Varikosel Cerrahisi
Mikroskobik varikoselektomi, geliştirilmiş hassasiyet için mikroskop kullanılarak yapılan bir tekniktir. Cerrah, çevre yapıları (arterler, sinirler, meni kanalı ve lenfatik damarlar) koruyarak şişmiş damarları dikkatlice izole eder ve bağlar. Bu yaklaşım şu avantajlarla ilişkilidir:
- Daha düşük komplikasyon oranları
- Daha hızlı iyileşme süresi
- Daha iyi doğurganlık sonuçları
Varikosel Ameliyatı Sonrası İyileşme
Cerrahi iyileşme maksimum bir hafta içinde tamamlanır ancak sperm üretimindeki gelişmeler en erken 3 hatta bazen 6 ayı bulabilir. Bu süreçte iyileşmeyi hızlandırmaya yönelik takviye ilaçlar kullanılabilir
Varikosel Ameliyatı Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Doğurganlık izleme: Doğurganlık için varikoselektomi yapılan hastalar, sperm analizi yaptırarak ameliyat sonrası iyileşmeyi 3-6 ay sonra tekrar değerlendirmelidir.
- Yeniden oluşma riski: Nadir olsa da, varikoseller cerrahiden sonra tekrar oluşabilir, özellikle damarlar tam olarak bağlanmadıysa.
- Skrotal destek: İyileşme sürecinde destekleyici iç çamaşırı giymek yardımcı olabilir.
- Takip randevuları: Düzenli doktor kontrolleri, iyileşme sürecini izlemek ve komplikasyonları engellemek için önemlidir.
Varikosel Ameliyatı Hangi Yaşlarda Yapılmalıdır?
Varikosel cerrahisi genellikle şu durumlarda düşünülür:
- Adölesan çağ varikosellerde, özellikle testis gelişimi bozuluyorsa erken müdahale önemlidir.
- 30 yaş altı genç erkekler: Ağrı veya kısırlık semptomları olanlar.
- Doğurganlık sorunları olan erkekler: ;Cerrahi, doğurganlık hemen sorun olmasa bile sperm kalitesini iyileştirebilir.
- İlerleyen testis atrofisi olanlar: Cerrahi, testislerin daha fazla küçülmesini engelleyebilir.
Genel olarak, cerrahi müdahale varikoselin rahatsızlık yaratması, doğurganlığı etkilemesi veya testis küçülmesine yol açması durumunda düşünülür.
Varikosel Kendi Kendine Geçer Mi?
Varikoseller genellikle kendi kendine düzelmez. Damarlar bir kez genişlediklerinde, tedavi edilmedikçe genellikle aynı şekilde kalır. Ancak, bazı erkekler önemli semptomlar veya komplikasyonlar yaşamayabilir ve bu durumlarda tedavi gerekli olmayabilir.
Varikosele Ameliyatı Sonrası Cinsellik
Varikosele, skrotumdaki damarların büyümesiyle oluşan bir durumdur ve ağrı, kısırlık gibi sorunlara yol açabilir. Varikosele ameliyatı genellikle bu semptomları hafifletmek ve doğurganlık sonuçlarını iyileştirmek amacıyla yapılır. Cinsellik ve cinsel sağlıkla ilişkisi ise şu şekildedir:
Fertilitede İyileşme: Varikosele nedeniyle kısırlığı olan erkekler için ameliyat, sperm kalitesinin iyileşmesine ve çocuk sahibi olma şansının artmasına yol açabilir. Birçok vakada sperm sayısı ve hareketliliği ameliyat sonrası düzelir, bu da doğurganlık üzerinde olumlu bir etki yaratabilir.
Cinsel Fonksiyon: Çoğu erkek, varikosele ameliyatı sonrasında uzun vadeli bir cinsel fonksiyon bozukluğu yaşamaz. Ancak, iyileşme sürecinde kısa süreli bir rahatsızlık veya şişlik olabilir, bu da vücut iyileştikçe azalır.
Ağrı Giderimi: Eğer varikosele cinsel ilişki sırasında ağrıya yol açıyorsa, ameliyat bu sorunu ortadan kaldırabilir ve cinsel aktivite sırasında genel rahatlamayı sağlayabilir.
Kısacası, birçok erkek ameliyat sonrası aylar içinde hem doğurganlık hem de konfor anlamında iyileşme bildirir, ancak iyileşme süresi kişiden kişiye değişebilir.
Varikosele Ameliyatı Riskli Mi?
Varikosele ameliyatı, her cerrahi işlem gibi bazı riskler taşır, ancak deneyimli bir cerrah tarafından yapıldığında genellikle güvenlidir. İşte başlıca riskler:
- Enfeksiyon: Her cerrahinin enfeksiyon riski vardır, ancak modern cerrahi tekniklerle bu durum oldukça nadirdir.
- Kanama: İşlem sırasında veya sonrasında kanama olabilir, ancak bu genellikle kontrol altına alınır.
- Hidrosel: Ameliyat sonrasında testis etrafında sıvı dolu bir kese (hidrosel) oluşabilir. Bu genellikle geçici olur, ancak kalıcı hale gelirse ilave tedavi gerekebilir.
- Testiküler Atrofi: Nadir durumlarda, ameliyat sonrasında testisin boyutunda veya fonksiyonunda azalma olabilir, ancak bu oldukça nadirdir.
- Tekrar Varikosele: Varikosele, bazı damarlar ameliyat sırasında düzgün bağlanmazsa veya gözden kaçarsa tekrar edebilir.
Genel olarak, varikosele ameliyatı yüksek başarı oranına sahip olup, birçok erkek ağrılarından kurtulup doğurganlık açısından iyileşme yaşar, önemli bir komplikasyon yaşanmaz.
Varikosele Ameliyatı İçin Hangi Doktora Başvurulmalı?
Varikosele ameliyatı, üroloji nin bir atl birimi olan Androloji uzmanları tarafından yapılmalı ve takip edilmelidir.
Varikosele Ameliyatı Sonrası Ağrı
Ameliyat sonrası ağrı genellikle hastaların en çok endişe ettiği konulardan biridir, ancak çoğu hasta rahatsızlığı yönetilebilir bulur. İşte genellikle beklenenler:
- Hafif ile Orta Düzeyde Ağrı: Çoğu erkek, ameliyat sonrası birkaç gün boyunca skrotum bölgesinde hafif ile orta düzeyde ağrı veya rahatsızlık yaşar. Bu ağrı genellikle ibuprofen veya asetaminofen gibi reçetesiz ağrı kesicilerle yönetilebilir.
- Şişlik ve Morarma: Ameliyat bölgesinde ve skrotumda ilk hafta boyunca şişlik ve morarma görülmesi yaygındır. Bu durum zamanla azalmalıdır.
- İyileşme Süresi: Ağrı birkaç gün içinde azalır ve çoğu hasta normal aktivitelerine (yoğun egzersiz veya ağır kaldırma dışında) 1 ila 2 hafta içinde dönebilir.
- Uzun Süreli Ağrı: Nadiren, bazı erkeklerde ameliyat sonrası kronik ağrı görülebilir, ancak bu durum oldukça nadirdir ve gerektiğinde takip tedavisiyle çözülmesi mümkündür.